Spelen is essentieel, juist het vrije spel. Spelen wat voortkomt vanuit de intrinsieke motivatie van het kind. Het spel zonder vooraf bepaalde doelen, het spel wat direct gelukkig maakt, het spel wat betekenis geeft aan dat wat de wereld je geeft en dat wat je meemaakt.
Onze maatschappij staat bomvol van geleide activiteiten, onze agenda staat vol van allemaal moetjes. We moeten van de ene werkafspraak naar de anderen, van het ene feestje naar het anderen. Waar is de tijd voor jezelf? Waar is de tijd van het vrij spel en het betekenis geven?
Ook voor kinderen geldt dit, op de opvang is bijna iedere minuut bepaald en ingevuld. Op school heb je als kind nog veel minder bewegingsvrijheid, je moet ten slotte wel de doelen behalen. De vrije tijd bestaat uit hobby’s, scouts waar je geleide spelletjes speelt, de voetbal waar er opgelegde spelregels je spel bepalen. Als je als kind dan eens vrij bent zoek je, een scherm op even rust… maar is dat wel zo?
Vrij spel is essentieel voor kinderen maar ook voor jou als volwassene en daar start het. Als jouw agenda geen ruimte laat voor iets voor jezelf, als jouw agenda aan elkaar hangt van moeten voor een ander. Hoe kun je dan je kind meegeven dat vrij spel, je eigen ideeën volgen, een goed idee is en zeer waardevol! Begin eens met tijd in je agenda in te plannen voor jezelf, voor je eigen vrije beweging en je eigen vrij spel. Wat spelen voor een volwassene is?
Ik heb het dan niet over spelen met barbiepoppen of blokken, nee ik bedoel betekenis geven aan dat wat je doet gedurende de dag. Verwerken wat je meemaakt en dat een plekje geven. Hoe doe je dat? Eigenlijk bestaat volwassen spel voornamelijk uit rollenspel, zoek je beste vriendin op en als vanzelf raak je met haar aan de praat en zul je begrijpen wat ik bedoel met rollenspel. Er is misschien iets gebeurt op je werk, je vertelt iets over je collega die altijd…. Dan kruip je in een rol, je doet voor wat die ander doet. Je vriendin ontvangt en laat je misschien de kant van de collega zien en zo geef je betekenis aan wat je hebt meegemaakt, zo verwerk je je verhaal, je prikkels en dat is essentieel.
Kinderen doen dit ook en ze kunnen niet zonder. Een boosheid op een opdracht van de juf verwerken ze door het uit te spelen met duplo poppetjes. Een ruzie doen ze nog even dunnetjes over door heel hard met de bal te gooien. De hoeveelheid prikkels van alles moetjes komen los en krijgen een plek door heerlijk trampoline te springen, te schommelen, te dwalen in de tuin, met de blokken te bouwen, met de poppen te spelen… waarbij je eigen plan leidend is. Als je het kinderen vraag wat ze het allerliefste doen, blijkt uit onderzoek dat zo goed als alle kinderen aangeven spelen met vriendjes. De leukste tijd op school is voor kinderen dan ook over het algemeen de speeltijd, die wij beschouwen als een pauzetijd en de tijd om te eten. Juist deze tijd is essentieel en zo waardevol. Deze tijd maakt dat je de prikkels kunt verwerken. Krijg je geen mogelijkheden de prikkels te verwerken, betekenis te geven, stress te uiten, te reguleren dan kun je niet tot leren komen… op een bepaald moment is je hoofd gewoon vol en kan er niets meer bij. Vrij spelen is verwerkingstijd en dat is essentieel.
Vrij spelen is van levensbelang, dat klinkt heel zwaar maar we kunnen er niet omheen. Onderzoek met zoogdieren die spelen – niet alle zoogdieren spelen – wijzen uit dat spelen van levensbelang is. Aapjes die niet de kans krijgen als kleintje te spelen zijn lichamelijk heel kwetsbaar, laten een verstoord sociaal gedrag zien, zijn vaak agressief en in veel gevallen overleven ze niet. Ook bij honden die als pup geen kansen hebben gekregen te kunnen spelen vertonen afwijkend sociaal gedrag. De natuur is heel efficiënt, dat wat niet nodig is dooft langzaam maar zeker uit. Spelen is bij enkele soorten zoogdieren onafhankelijk van elkaar blijven bestaan. Dat vertelt ons dat vrijspelen essentieel is en een belangrijke functie heeft.
Kortom let’s play!!!
Koppel je los van je telefoon, zoek niet ieder weekend een feestje, attractie op, plan de agenda van je kinderen niet vol met hobby’s en neem zelf ook de ruimte voor je eigen spel.
Vrij spel is ook exact de basis van de Vrije SpeelRuimte, de cursus SpeelRuimte en de SpeelKampjes van EigenWijs. De plek waar kinderen volop vrij kunnen spelen met leeftijdsgenootjes. Neem gerust vrijblijvend contact op met EigenWijs als je wilt weten wat EigenWijs voor jou kan betekenen.
