Mama, vind je mijn tekening mooi?
Mama, kijk eens wat ik kan?
Mama, kijk hoe hoog mijn toren is?
Mama, heb ik dit goed gedaan?
Herkenbaar voor iedere ouder denk ik.
Hoe reageer je op deze vragen van je kind.
Vandaag is het nationale dag van de complimenten.
Waarom zou je, je kind complimenten geven of juist niet?
Wat doet een compliment met je kind, wat levert het op of juist niet…
Stop met complimenteren
Alfie Kohn, een Amerikaanse sociaal wetenschapper, is van mening dat we beter stoppen met het geven van complimenten en het prijzen van kinderen.
Hij geeft vijf redenen om te stoppen met complimenteren:
1) Met complimenten manipuleren we kinderen, want we willen zo graag dat kinderen zich gedragen op een manier die ons uitkomt.
2) Complimenten leiden tot verslaving en maken kinderen afhankelijk van de goed- of afkeuring van volwassenen. Ze worden er onzeker van en leren niet zelf beoordelen of hun gedrag al dan niet bijdraagt aan geluk van henzelf en anderen. Complimenten ontnemen een kind het plezier in de dingen en de kans om ten volle te genieten als hen iets lukt, wordt hen ontnomen: ze zullen eerder vragend in de richting van jou kijken; Is het goed zo?
3) Complimenten leiden tot minder presteren, je moet het de volgende keer minstens zo goed doen om weer een compliment te krijgen. Zo zal je minder onbevangen aan een volgende uitdaging beginnen. De spanning die dit meebrengt staat optimaal presteren in de weg.
4) Met complimentjes geven verdwijnt de belangstelling, uit wetenschappelijk onderzoek zou blijken dat kinderen hun enthousiasme in tekenen of welke andere bezigheid ook, verliezen naarmate ze er meer voor geprezen worden.
5) Door geprezen te worden verschuift er iets in een kind, kinderen zullen bepaalde dingen doen omdat jij dit op prijs stelt.
Ik vind het een duidelijke boodschap en kan me hier zowel als moeder als professional zeker in vinden. Toch ontsnapt mij nog regelmatig een: Goed zo! Wanneer mijn kind iets doet waar ik van onder de indruk ben of als één van hen iets vraagt.
Of ik reageer, op de vraag van mijn dochter, of ik iets mooi vind met: Heel mooi gedaan.
Dan denk ik vervolgens, oei dat was niets meer of minder dan een waarde oordeel of complimentje met weinig inhoud.
Laat het innerlijk plezier van je kind zijn zelfmotivatie zijn
Magda Gerber, pedagoog uit de Verenigde staten, bracht onder anderen het werk van Emmi Pikler richting Amerika. Zij staat erom bekend ouders en verzorgers te leren hoe ze baby’s kunnen begrijpen. En hoe ze vanaf de geboorte respectvol met hen kunnen omgaan.
Zij geeft ook aan dat het beter is terughoudend te zijn met kinderen complimenteren:
´Laat het innerlijk plezier van je kind zijn zelfmotivatie zijn. Je kunt lachen om wat je kind doet en je echte gevoelens tonen, maar ben terughoudend in het geven van overdreven complimenten. Maak niet steeds ophef over ieder klein ding en applaudisseer niet voortdurend. Als je dit doet, gaat je kind bevestiging en bevrediging zoeken in externe bronnen. Ze kan verslaafd raken aan prijzen. In plaats van een onderzoeker wordt ze een entertainer die hunkert naar publiek en applaus. Prijzen onderbreekt en verstoort het leerproces van een kind. Ze stopt met wat ze doet en focust op jou. Daarbij keert ze soms niet terug naar de eigen activiteit. ´ Magda Gerber
Goed zo
Die goed zo, die we als ouders zo vaak gebruiken, om aan te geven wat je verwacht of om te reageren op iets waarvan je onder de indruk bent of te reageren op een vraag van je kind. Is niets meer of minder dan een waarde oordeel en uiteindelijk een verwachting.
Tijdens de speelgroepen valt het me ook regelmatig op, dat wanneer het kind mooi speelt, een ware ontdekking heeft en echt op gaat in zijn spel. Die, ´Goed zo´ van de ouder ook echt storend en onderbrekend is. Vaak wanneer de ouder reageert op een mooi spel van een kind met, ´Goed zo´, stopt het spel en de ogen van het kindje gaan naar de ouder.
Maar hoe doe je dat dan, opvoeden zonder complimentjes?
Wat kun je als ouder dan wel doen, als je kind iets doet waar je van onder de indruk bent.
En wat kun je zeggen in plaats van goed zo?
Dank je wel. Soms volstaat het om simpelweg te bedanken. Je kind voelt zich gewaardeerd en je leeft beleefdheid voor.
Beschrijf. Kinderen willen niet steeds goed- of afgekeurd worden, maar wel graag gezien. Als je beschrijft wat je ziet, ´Hé, je hebt je kleren al aan´, hoef je geen waardeoordeel uit te spreken.
Zeg wat het met jou doet. Als je zegt wat voor jou prettig of handig is, zal dat je kind een goed gevoel geven. ´Ik vind het fijn dat je, je blokken in de mand gedaan hebt, dan hoeven we ons nu niet zo te haasten. ´ Kinderen willen heel graag nuttig en behulpzaam zijn.
Stel vragen. Als jij hard hebt gewerkt aan een project, wil je misschien ook wel meer aandacht voor je inspanning dan alleen: Goed zo! Als je kind een enorme blokkentoren heeft gebouwd kun je interesse tonen door vragen te stellen: Vertel eens iets meer over je toren? Wie woont er in je toren? Ik zie een deur, waar gaat die naar toe?….
Zeg even niets en geniet in stilte. We zijn geneigd om in te breken in het spel van ons kind, om te laten merken hoe fijn we het vinden dat ze rustig aan het spelen zijn, maar daarmee verstoor je het spel, de gedachten, het onderzoek. Soms las je kind in zijn spel zit, kun je dus beter even niets zeggen.
Kijk en geniet!
Is je kind mooi aan het spelen en gaat het volledig op in zijn spel…..Geniet in stilte en neem eens de tijd echt te kijken wat je kind aan het doen is.
Dat wil ik de ouders meegeven tijdens de speelgroepen en de studenten tijdens de opleiding ‘Kijk eens wat ik kan’ – Babyspecialist.
Als je echt eens de tijd neemt te kijken naar het spel van kinderen dan zie je zoveel mooie ontdekkingen, ontwikkelingen en creativiteit hoe jong ze ook nog zijn.
Probeer je te verdiepen in wie je kind is, waar zijn interesses liggen en wat het nodig heeft.
Kijken en genieten is zo veel waardevoller dan die goed zo!
Uiteindelijk gaat het om onvoorwaardelijke liefde voor je kind.
Als je, je kind vooral prijst en complimentjes geeft als ze zich naar je wensen gedragen en je uiting geeft aan je irritatie of boosheid als dat niet zo is, leer je je kind dat liefde voorwaardelijk is….Alfie Kohn
Of mij dat altijd lukt?
Nee hoor, ik ben ook maar een mens en dat lijkt me ook helemaal geen probleem.
Naast al die momenten van kijken en genieten van het spel van mijn kinderen en de kinderen van de speelgroep. Naast de dankjewel, het beschrijven, vragen stellen en aangeven wat het met mij doet. Komt er ook zeker af en toe een: ´Goed zo´ richting mijn kinderen en soms is dat gewoon even voldoende.
