Je baby vrij laten bewegen – voor een goede start op school

Zet je baby liever niet zittend neer.

Op het eerste gezicht lijkt dat wellicht niet zo’n probleem. Je baby zit omringd door kussens of in een zitje, mooi tussen zijn speelgoed en lijkt trots omdat hij nu de wereld vanuit een ander perspectief ziet.

Leer je kind niet te zitten, het zal het zelf leren op zijn eigen tempo

Echter zodra je baby wil gaan spelen ontstaan de moeilijkheden . Het enige waarmee je baby kan spelen is het geen wat in zijn nabijheid ligt. En dan nog kost het veel moeite voor een baby, die niet zelf zit deze materialen te pakken. Doordat je baby niet zelf heeft leren zitten, maar door jou wordt neergezet mist het de balans die nodig is om goed te kunnen zitten. Je baby zit niet mooi op zijn zitbeentjes en zit met een holle of bolle rug in plaats van met een mooie rechte rug. Het kost je baby alle kracht en energie om te blijven zitten, hij moet balanceren en dat voelt weinig ontspannen. Je geeft hiermee je kind ook niet het signaal dat het kan vertrouwen op zijn eigen lichaam, het kan bij elke verkeerde beweging omvallen. En nee, daar leert het niet beter van zitten het leert er enkel van, dat het afhankelijk is van jou en niet kan vertrouwen op zijn eigen lichaam en zijn eigen kunnen.

Uiteindelijk wordt je baby in deze situatie totaal afhankelijk van jou of zijn omgeving. Hij heeft je iedere keer nodig om een speeltje aan te reiken en heeft je nodig om weer rechtop te worden gezet. Daarnaast heeft het je ook volop nodig om vertrouwen te geven, want je baby zal zich onzeker voelen in een houding waar hij niet zelf in en uit kan komen. Al met al kijk je in deze situatie niet meer naar datgene wat je kindje al kan, maar werk je vanuit iets wat je baby nog niet kan.

Maar hoe dan wel, en waarom?

Leg je baby tijdens het spelen op zijn rug. In de rugligging krijgt je baby volledig steun van de grond en het is daarmee de meest ontspannen en stabiele positie voor een kind. Een positie waarin hij zelf competent kan zijn, zelf zijn armen en benen kan bewegen en zelf kan leren alle bewegingen te maken. Ook kan je baby vanuit deze positie zijn handen ontdekken, het eerste speelgoed voor je kind. Iedere (gezonde) baby zal uit zichzelf zonder inmenging van een volwassene vanuit de basispositie, de rugligging, leren rollen, kruipen, zitten, staan, lopen….

Daarnaast bouwt je baby op deze manier ook aan zijn zelfvertrouwen. Hij leert van jongs af aan dat hij kan vertrouwen op zichzelf en op zijn eigen lichaam. Wanneer jij je baby de gelegenheid geeft zelf alles te leren, geeft dat enorm veel zelfvertrouwen, zelfkennis en beheersing van zijn lichaam.

“De baby leert wat hij kan en niet wat volwassene vindt dat hij zou moeten kunnen.”

Naast deze twee belangrijke aspecten is er nog een derde en wellicht de meest belangrijke, zeker voor de toekomst en deze heeft alles te maken met de hersenontwikkeling.

Wanneer een baby geboren wordt, zijn de hersenen nog niet volledig volgroeit. De baby wordt geboren met twee hersenenhelften die nog  nauwelijks  met elkaar verbonden zijn. Heel zwart wit gesteld, zou je kunnen zeggen dat, een baby met zijn rechteroog enkel zijn rechterkant van zijn lichaam ziet en met het linkeroog enkel zijn linkerkant. Het doorkruisen van het midden kan hij nog niet, omdat hiervoor de verbindingen tussen de hersenhelften noodzakelijk zijn. Je kunt dit bijvoorbeeld heel goed zien doordat een baby met zijn handen nog alles synchroon doet. Wanneer de baby in zijn ene hand een rammelaar heeft en hier mee rammelt, zal je zien dat zijn andere hand mee beweegt, ook al heeft hij hier geen rammelaar in vast en dient het dus geen enkel doel. Echter de baby kan niet anders, dit gebeurt bij iedere baby automatisch en heeft dus alles te maken met de hersenontwikkeling. Het is voor de baby van groot belang dat er veel verschillende verbindingen worden aangelegd tussen de hersenhelften. Het juist doorlopen van de motorische ontwikkeling is hierbij van groot belang en creëert vele verbindingen tussen de hersenhelften.  

Belangrijke verbindingen tussen de hersenhelften

Wanneer een baby voor het eerst leert rollen en zijn lichaam hierbij op zijn zijde kantelt, ervaart de baby voor de eerste keer met zijn rechteroog dat er een linkerkant is en andersom. Op deze manier worden de eerste verbindingen tussen de hersenhelften aangelegd.

Hoe vaker de baby de gelegenheid krijgt om het rollen te oefenen hoe beter zijn bewegingen worden en hoe meer er gewerkt wordt in de hersenen om de verbindingen of de weggetjes tussen de hersenhelften stevig op te bouwen.

Vanuit het liggen leert de baby zich voort bewegen eerst op zijn buik, later op zijn handen en knieën. Om goed te kunnen kruipen moet een baby zijn handen afwisselend gebruiken, een synchrone beweging van beide handen te gelijk naar voren verplaatsen werkt niet, probeer het maar eens. Het is dus om te kunnen leren kruipen van groot belang dat een baby al voldoende verbindingen aan heeft kunnen leggen in zijn hersenen om dit daadwerkelijk te kunnen.

Die zittende baby die door de volwassenen altijd in deze positie wordt neergezet, krijgt dus niet de gelegenheid om deze belangrijke verbindingen stevig op te bouwen. Baby´s zijn inventief, ook deze baby zal zich vroeg of laat gaan voortbewegen. Wat je dan vaak ziet is dat zij zich op de billen al schuivend door de ruimte gaan bewegen. Op zich bereikt de baby daar op het eerste gezicht hetzelfde mee als die kruipende baby, echter bij het schuiven hoeft de baby niet de handen afwisselend te gebruiken en blijft de synchrone beweging voldoende.

Voor een goede start op school

Wanneer een baby niet voldoende de gelegenheid krijgt om te werken aan deze verbindingen tussen zijn hersenhelften, door zich volop en vrij te mogen bewegen op zijn eigen tempo, is er een kans dat dit kind op school uiteindelijk problemen kan krijgen om zich bijvoorbeeld te kunnen concentreren, om te leren lezen en schrijven etc. voor al deze handelingen is een uitrijping van het bewegingsstelsel en en het integreren van de reflexen essentieel.

Die hand die de baby nog meebeweegt tijdens het spelen met de rammelaar, kan dit kind op school ook niet stil houden, hij blijft ze synchroon bewegen. Wanneer je een klaslokaal binnen stapt kun je ze er gemakkelijk uithalen, die kinderen die nog een meebewegende hand hebben. Wanneer je leert schrijven is een meebewegende hand zeer belemmerend, kinderen hebben hier over het algemeen een trucje op gevonden en dat is bovenop de meebewegende hand gaan zitten.

Je zou kunnen stellen dat de vrije bewegingsontwikkeling de beste voorbereiding vormt om naar school gaan. Omdat die verbindingen die een baby aanlegt tussen zijn hersenhelften nodig zijn om zich uiteindelijk op school voldoende te kunnen concentreren en de basis legt om te kunnen leren lezen, schrijven etc. Schoolrijpheid zouden we dan ook het beste kunnen aflezen aan de uitrijping van de bewegingsontwikkeling.

Wat als ik mijn kind al heb leren zitten?

Bijna ieder baby kan in principe weer leren te spelen in een liggende houding. Het kost tijd en investering van jou en de baby, maar uiteindelijk leert je kind dat het ook prettig(er) is om liggend te spelen.

Probeer je kind met rust en geduld een andere manier van spelen aan te bieden. De kracht is je baby alles te vertellen wat je doet, waarom leg je hem plots neer terwijl hij anders gewend was. Tevens is het belangrijk dat je consequent en voorspelbaar bent. Leg de baby consequent op de rug te spelen en stel het gerust met je woorden. Heel veel geduld, rust en liefdevolle aanrakingen zullen de baby helpen. Ga waar mogelijk naast je kind zitten, hij zal zich in eerste instantie niet prettig voelen in deze voor hem nieuwe situatie.

Het kost moeite en er zijn echt moeilijke momenten bij, maar uiteindelijk zal je baby opnieuw ontdekken dat het toch veel prettiger en meer ontspannen is om in een liggende houding te spelen.  Ook zal hij je steeds minder nodig hebben tijdens de vrije spelmomenten je kind zal steeds meer zelf op ontdekkingstocht gaan, het is dus het investeren waard hoe moeilijk dit aan het begin ook is.

Maar mijn kind is geen baby meer

Raak niet direct in paniek, vanuit de beste intentie heb jij je kind misschien leren zitten.

Kinderen zijn flexibel en de hersenen van een jong kind nog volop in ontwikkeling en beweging. Heeft jou kind nooit uit zichzelf gekropen of gerold als jonge baby? Investeer er nu in, laat je kind veel kruipen. Maak er een spelletje van bijvoorbeeld de bewegingen doen vanuit een liedje, of als poesjes achter elkaar aankruipen. Laat je kind veel rollen, leg je kind op zijn rug en laat het zelf omrollen. Wikkel je kind in een dekentje en rol het dekentje vervolgens af, terwijl je kind mee rolt. Huppel samen met je kind over straat in plaats van gewoon te lopen. Speel balspelletjes waarbij je, je kind vraagt de bal te stuiteren van de ene naar de andere hand. Doe samen klapspelletjes, waarbij je de kruislinkse bewegingen stimuleert.

Op deze manier kun je op een speelse en verbindende manier samen met je kind investeren in een goede start op school.

Door Moniek Neumann, EigenWijs

Je baby vrij laten bewegen op zijn eigen unieke tempo heeft alles te maken met een goede en stevige start voor je kind op school.

Deel deze post

Meer lezen

Kinderopvang

Een goede basis maakt een levensgroot verschil

Iedere kinderbegeleider is van onschatbare waarde. Zij/ hij is zoveel meer dan de persoon waar jij je kind brengt zodat je kunt werken, studeren of al die andere dingen kunt doen zonder je meest kostbare bezit, je kind.
De kinderbegeleider is een ware schattenbewaarder!

Baby

Je baby op de buik of op de rug…

Al jarenlang is de vraag, baby op de rug of op de buik? Het overheersende gedachtegoed in onze maatschappij is momenteel de buikligging tijdens de